Voedselbanken zijn ontstaan in de Verenigde Staten en vandaar vond het idee zijn weg via Canada naar Europa. Frankrijk opende de eerste Europese voedselbank in 1984. België volgde in 1986. Pas in 2002 werd de eerste Nederlandse voedselbank geopend. Inmiddels zijn er in 22 Europese landen voedselbanken die zich hebben verenigd in de Europese Federatie van Voedselbanken.
2002
Sjaak en Clara Sies geven met de oprichting van de eerste Nederlandse Voedselbank gezicht aan de heersende armoede en verspilling in Nederland. Maar ook laten zij zien hoe zelfredzaamheid je verder kan brengen. Nederland reageert heftig en de politiek geeft antwoord: “Over 4 jaar bestaat de Voedselbank niet meer.”
Het aantal Nederlanders dat op zo’n voorziening een beroep doet steeg in 2005 aanzienlijk: het aantal voedselbanken steeg van 22 in september tot meer dan 40 in december van dat jaar. In 2006 werd geschat dat 8.000 huishoudens gebruik maken van voedselbanken. Van de mensen die een beroep doen op de voedselbank blijkt 83% financiële schulden te hebben.
Eind 2008 is de landelijke organisatie Stichting Voedselbanken Nederland opgericht. Hierbij zijn de acht regionale voedselbanken in Nederland aangesloten.
In de loop van 2009 blijken ook de voedselbanken last te hebben van de economische crisis. Bedrijven blijven langer op hun voorraden zitten en staan hun overtollige voorraden pas af aan voedselbanken vlak voor de uiterste houdbaarheidsdatum. Dit terwijl de groei van het aantal gezinnen dat geholpen wordt toe blijft nemen.
2020
Nu zijn steeds meer mensen in Nederland zoekende en hebben grote moeite richting te geven aan hun leven of aansluiting te vinden of te behouden. De voedselbanken groeien explosief. Wekelijks worden 37.000 voedselpakketten vanuit bijna 171 vestigingen uitgedeeld en zijn ongeveer 160.000 Nederlanders afhankelijk van de voedselbank. In 2013 groeide het aantal klanten met 30%. Wat begon als lokaal initiatief is uitgegroeid tot een landelijke vereniging met ruim 13.000 vrijwilligers. Het vraagstuk van voedselverspilling staat inmiddels op de agenda, maar er wordt nog veel eten overgeproduceerd en nodeloos weggegooid.
In 2006 is de voedselbank Smallingerland opgericht. Grote initiator was Harry Tjeerdsma. In het eerste jaar waren er een tiental klanten, dit aantal is in de loop der jaren gegroeid tot ongeveer 185 klanten. Zij ontvangen wekelijks een voedselpakket. Het aantal vrijwilligers bedraagt ongeveer 85.